Laten we het eens hebben over musk. De geurkameleon. De ultieme huidvriend. De geurnoot die meer fluistert dan schreeuwt, maar op de een of andere manier de hele dag bij je blijft.

Maar er is niet slechts één soort musk ...

Act I: Musk, de wilde versie

Aanvankelijk werd musk niet in een laboratorium gemaakt, maar kwam het van de achterkant van een hert. De oorspronkelijke musk was een klierafscheiding van het mannelijke muskushert, en parfumeurs droogden het tot een korrelige, krachtige substantie die nogal “aards” rook. Stel je de geur voor van een dier dat zes maanden in een grot in de Himalaya heeft overwinterd. Intens, sensueel, diep warm. En ongelooflijk duur.

Vanwege voor de hand liggende ethische kwesties (en het feit dat de hertenpopulatie niet bepaald floreerde met dat soort bedrijfsmodel) is dierlijke musk al tientallen jaren verboden in de parfumerie. Maar de erfenis ervan leeft voort.

Act II: De synthetische versies doen hun intrede

Toen de natuur de ene deur sloot, trapte de chemie een andere open. Tegenwoordig zijn de meeste musksoorten in de parfumerie synthetisch. Deze soorten musk kopiëren niet louter het origineel, ze maken er een remix ervan. Zie het als verschillende genres in de musk-playlist:

• Nitromusk: de vintage vinylplaten. Old-school, rijk, maar nu verboden of aan beperkingen onderworpen om milieuredenen.
• Polycyclische musk: schoner, bloemig, gebruikt in alles van parfums tot wasmiddelen. Maar ze staan ook onder scherp toezicht omdat ze persistent zijn in de natuur.
• Macrocyclische musk: de nieuwe milieuvriendelijke popsterren. Moleculen zoals muscone en ambrettolide bootsen natuurlijke musk prachtig na, met minder impact.
• Alicyclische musk: De indie kids. Helder, fruitig en een beetje experimenteel.

Elk heeft een iets andere uitstraling, van romig en poederachtig tot houtachtig, zoet of wasvers.

Act III: Planten willen ook een stem

Botanische musk is in chemische zin geen echte musk, maar planten die een muskachtig karakter oproepen, als de baslijn van een geur in plaats van de hoofdmelodie. De meest voorkomende zijn ambrettezaad (afkomstig van een soort hibiscus), dat een zacht, huidachtig aroma heeft met facetten van peer en wijn, en engelwortel, met zijn aardse, licht kruidige gloed.

Botanische musk is subtiel, minder hardnekkig dan synthetische musk, maar biedt een natuurlijke, stralende warmte die prachtig op de huid ligt, als een kasjmier sjaal in het zonlicht.

Act IV: Hoe zit het met witte musk?

Ondanks zijn engelachtige naam komt witte musk niet uit de wolken of vers gewassen eenhoorns. Het is een soort synthetische musk die is gemaakt om schoner, frisser en minder dierlijk te ruiken dan traditionele musk. Denk minder aan “herten in het bos” en meer aan “linnen dat in de zon droogt”.

De term ‘witte musk’ verscheen voor het eerst in de jaren twintig, maar werd pas echt populair in de jaren tachtig en negentig dankzij merken als The Body Shop. Sindsdien is het een synoniem geworden voor die zachte, zeepachtige, nauwelijks waarneembare geur die we associëren met een pas gewassen huid.

In de chemie bestaat er geen officiële categorie met de naam ‘witte musk’. Het is meer een marketingterm of een geurstijl. Maar in de praktijk zijn er meestal de volgende verschillen:

Witte musk komt vaak uit de polycyclische of macrocyclische families, maar het gaat minder om de namen van de moleculen en meer om de sfeer: schoon, zacht en een beetje nostalgisch.

Witte musk werd een vast ingrediënt in parfums, lichaamsverzorgingsproducten en wasmiddelen omdat het dat ‘net gedoucht’-gevoel geeft. Het is ook super betaalbaar, hypoallergeen en blijft lang hangen.

Het nadeel? Omdat het zo veel wordt gebruikt, zijn sommige mensen er ongevoelig voor geworden, of erger nog, associëren het met generieke supermarktproducten. Het is het olfactorische equivalent van wit brood: geruststellend, maar niet altijd spannend.

Daarom gebruiken veel nicheparfumeurs musk op een creatievere manier, door witte musk te combineren met natuurlijke muskachtige plantaardige ingrediënten of donkerdere musk om contrast en complexiteit te creëren. Zie het als spelen met licht en schaduw in een schilderij.

Act V: Musk is (niet) voor iedereen

Hier wordt het vreemd: niet iedereen kan musk ruiken.

Door genetische variaties zijn sommige mensen anosmisch voor bepaalde muskmoleculen, vooral macrocyclische. Je sprayt een parfum, iedereen wordt enthousiast, en jij denkt: “Wacht even, dit ruikt naar niks?” Nee, het is gewoon je neus die je voor de gek houdt.

Dat is een deel van de magie van musk: het is intiem. Huidachtig. Soms spookachtig. Het kan luidruchtig zijn voor anderen, maar onzichtbaar voor jou. Of andersom. 

Musk blijft een hoeksteen in de parfumerie en wordt gewaardeerd om zijn vermogen om diepte, warmte en duurzaamheid aan geuren toe te voegen. Of het nu wordt waargenomen als een subtiel, huidachtig aroma of als een meer uitgesproken sensuele noot, musk blijft zowel parfumeurs als geurliefhebbers fascineren en intrigeren.

Enkele mooie voorbeelden

Als je op zoek bent naar het “propere” type:

• Poudre de Musc van Nicolaï Parfumeur-Créateur: zachte musk met een cocktail van aldehyden en bloemen.
• FLORAE van AETHER: een unieke mix van musk met roos, iris, neroli en sandelhout.
• Musc Angélique van Maison VIOLET: zachte witte musk met engelwortel, iris en wierook.

Als je de voorkeur geeft aan de meer sensuele versie:

• Unspoken Musk van Francesca Bianchi: een meer gedurfde, emotionele musk met iris, dierlijke noten en hout.
• Oh my Deer! van Baruti: een geur die fris begint, maar zich ontwikkelt tot iets heel sensueels en omhullends.

Photo credits: Nauris Pūķis op Unsplash.